Wat gebeurde er precies?
Koekoeksklokparticipatie komt (te) vaak voor en kent vele vormen. Drie praktijkvoorbeelden:
Stadsdeel Noord ‘onzorgvuldig’ bij participatie over fietsen door het Vliegenbos
Het Amsterdamse Stadsdeel Noord krijgt scherpe kritiek op de inspraak bij de keuze voor meer fietsverkeer door het Vliegenbos. Tegenstanders werden ‘het bos ingestuurd’, concludeert de Amsterdamse ombudsman. Vorig jaar kondigde het stadsdeelbestuur plotsklaps aan dat de kogel door de kerk was: twee voetpaden dwars door het Vliegenbos zouden ook bestemd worden voor fietsers. Tegenstanders reageerden onaangenaam verrast. Zij vrezen voor de natuur en de rust in het bos, zeker als op den duur net buiten het bos een fietsbrug over het IJ aanlandt.
De verrassing was des te groter omdat de tegenstanders tijdens twee informatieavonden de indruk hadden gekregen dat het stadsdeel nog zou ingaan op hun bezwaren. Een nieuwe bijeenkomst was beloofd, maar daarover hoorden ze een jaar lang niks, los van het bericht dat meer tijd nodig was. Toen opeens de keuze voor meer fietsers door het bos bekend werd gemaakt, was een informatieavond volgens het stadsdeel niet meer mogelijk vanwege corona. De Ombudsman Metropool Amsterdam stelt dat het stadsdeel ‘onvoldoende zorgvuldig’ is geweest bij de bewonersparticipatie.
Burgerparticipatie als ‘check the box’: Gooise Meren pikken het niet meer
Bij steeds meer bouwprojecten in Gooise Meren voelen omwonenden zich onvoldoende gehoord. Acht bewonersbelangengroepen hebben daarom samen het Gooise Meren Participatie Platform (GMPP) opgericht. Als eerste actie stuurden zij een brief naar de provincie om te wijzen op het gebrek aan participatie binnen Gooise Meren. Het provinciebestuur werd gevraagd hun invloed aan te wenden om dit te verbeteren. De platformleden ervaren burgerparticipatie namelijk als een ’check the box’, iets wat moet maar waar niet veel mee wordt gedaan door de gemeente, projectontwikkelaars en/of andere spelers. Kritiek hierop wordt volgens het platform niet gehoord of terzijde geschoven.
De belangengroepen hebben zich verenigd ’om elkaar te versterken bij het behartigen van en opkomen voor vergelijkbare of gemeenschappelijke belangen’. Met de oprichting van het GMPP geven de inwoners ook een signaal af aan het gemeentebestuur, projectontwikkelaars en woningcorporaties dat het probleem breed leeft in de gemeente. Zij menen dat hun ’redelijke belangen’ structureel worden genegeerd.
Expert laakt participatie rond wonen in Dukra
Frans Soeterbroek van bureau De Ruimtemaker heeft forse kritiek op hoe de gemeente Zaanstad omging met de participatie rond de herontwikkeling van jachthaven Dukra: ‘Bewoners hebben er recht op dat de gemeente met hen samen staat voor het maken van kaders die niet achteraf geplooid worden rond de wensen van de ontwikkelaar. De gemeente kan haar publieke rol niet uitbesteden.’ De bewonersbijeenkomst over het participatieplan werd uiteindelijk uitgesteld, nadat de bewoners aangaven zich overvallen te voelen door de snelheid en het gebrek aan transparantie.
Zij schreven op Facebook: ‘Het absolute minimum dat we mogen verwachten is een reactie op onze vragen en opmerkingen. En wat meer tijd tussen de uitnodiging en de bijeenkomst, zodat bewoners zich kunnen voorbereiden.’ Het dringende verzoek om de bijeenkomst uit te stellen werd geho
noreerd. De eerdere uitnodiging - ‘zonder enige uitleg of wat dan ook’ - en het ontbreken van een reactie op de meeste opmerkingen van de omwonenden laten echter een nare smaak achter. Te meer daar de gemeente en ontwikkelaar ook alle data voor vervolgbijeenkomsten al hadden vastgelegd. ‘Het moet in iets meer dan een maand af! Dit is veel te intensief voor bewoners, dit is ons werk niet! En hoe moeten we als vertegenwoordiging steeds in zo’n korte tijd serieus gaan afstemmen met onze achterban?’